Kumpulan Berita Terkini Seputar Banyuwangi
English VersionBahasa Indonesia

5+ Contoh Teks Deskripsi Bahasa Jawa Berbagai Tema: Ciri-Cara Membuatnya

Detik.com


Jogja

Teks deskripsi adalah paragraf yang berisi penggambaran jelas terhadap suatu objek, tempat atau peristiwa sehingga pembaca dapat mengetahui apa yang hendak diungkapkan melalui tulisan tersebut. Berikut pengertian, ciri-ciri, struktur, dan contoh teks deskripsi Bahasa Jawa dalam berbagai tema.

Menurut Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI), deskripsi didefinisikan sebagai pemaparan atau penggambaran dengan kata-kata secara jelas dan terperinci. Mengutip buku Teks dalam Kajian Struktur dan Kebahasaan yang ditulis oleh Taufiqur Rahman, deskripsi artinya uraian tentang sesuatu yang menjelaskan kondisi yang sebenarnya.

Dikutip dari buku Proyek Keterampilan Menulis Berbahasa Jawa oleh Endang Sri Maruti teks deskripsi terbagi menjadi dua jenis menurut sifatnya, yaitu teks sugesti dan teks eksplanatori, di mana teks sugesti lebih bersifat subjektif atau berasal dari opini pribadi penulis, sedangkan teks eksplanatori lebih bersifat general atau berdasarkan fakta yang ada.


ADVERTISEMENT


SCROLL TO CONTINUE WITH CONTENT

Ciri-ciri Teks Deskripsi

Teks deskripsi bahasa Jawa memiliki karakteristik substansi yang memuat banyak detail dalam paragrafnya. Biasanya, teks ini menggunakan bahasa yang imajinatif guna memaparkan objek dengan detail. Selain itu, teks deskripsi juga memakai kelima indra, seperti penglihatan, pendengaran, hingga perasaan untuk menjelaskan, mulai dari ciri utama objek hingga yang lebih khusus. Berikut rangkumannya:

  • Teks berisi gambaran terhadap sesuatu
  • Penggambaran yang dilakukan secara lugas dengan menggunakan pancaindra
  • Menarik pembaca untuk seolah-olah ikut merasakan atau mengalami
  • Memaparkan ciri-ciri dari objek, mulai dari bentuk, warna, maupun ukuran secara detail

Struktur Teks Deskripsi

Sama seperti teks lainnya, teks deskripsi Bahasa Jawa juga memiliki struktur tulisan yang terbagi menjadi tiga, sebagai berikut:

1. Identifikasi

Bagian ini membahas mengenai gambaran umum dari objek yang dipilih. Bagian identifikasi dapat meliputi nama objek, makna, lokasi, ataupun sejarahnya.

2. Deskripsi

Bagian selanjutnya merincikan objek secara lebih detail, misalnya wujud, ukuran, suasana, dan yang lain. Bagian ini merupakan inti dari teks deskripsi yang dapat berisi opini subjektif dari penulis.

3. Kesimpulan

Sesuai namanya, bagian terakhir menutup teks deskriptif dan memuat kesimpulan atau pendapat umum penulis terhadap objek yang telah dijelaskan. Bagian ini bersifat opsional.

Cara Membuat Teks Deskripsi Bahasa Jawa

Tidak jauh berbeda dengan membuat teks berbahasa Indonesia, menulis teks deskripsi dalam Bahasa Jawa juga harus dimulai dengan pengamatan dan identifikasi dengan menggunakan pancaindra. Mengutip buku Bahasa Jawa Xa karya Eko Gunawan, ada urutan yang harus diperhatikan saat menulis teks deskripsi bahasa Jawa, berikut penjelasannya:

  1. Milih underan atau tema karangan
  2. Nemtokake ancas atau tujuan penulisan
  3. Netepake atau menetapkan jenis karangan
  4. Nglumpukake bakalan atau mengumpulkan bahan karangan
  5. Menyusun rengrengan atau kerangka karangan
  6. Mengubah rengrengan menjadi satu tulisan yang utuh
  7. Ndandani atau menyunting karangan

6 Contoh Teks Deskripsi Bahasa Jawa Berbagai Tema

Setelah mengetahui pengertian, ciri-ciri, struktur, dan langkah menulis teks deskripsi Bahasa Jawa, berikut 6 contoh tek deskripsi bahasa Jawa:

1. Teks Deskripsi Bahasa Jawa tentang Tempat Wisata

Banyuwangi uga dikenal minangka Pelabuhan Ketapangan. Iki minangka salah sawijining akses menyang Bali kanthi darat. Nalika liburan wis teka, Ketapang Port bakal amba banget. Malahan, pesisir ing sekitar Pelabuhan Ketapang digunakake minangka papan wisata, utamane ing wayah wengi nalika nikmati lampu-lampu sing ngubengi pelabuhan.

Tanpa disangka, Banyuwangi duweni pesona wisata gedhe. Salah sijine yaiku pesona pesisir Sarongan Pesanggaran Hijau, Banyuwangi, Jawa Timur utawa sing luwih dikenal kanthi jeneng Green Bay Banyuwangi. Spesialisasi pantai iki amarga banyu segara ijo ing pinggir banjur dadi biru kaya ing tengah segara.

Kanthi wedhi putih resik, sampeyan seneng lelungan ing pesisir Lombok lan Bali. Pantai Green Bay iki dumunung ing area Taman Nasional Meru Betiri, Desa Sarongan, Kecamatan Pesanggrahan, Banyuwangi, Jawa Timur. Jarak saka kutha Banyuwangi sakitar 90 kilometer, sing bisa dituju nganti kurang luwih rong jam perjalanan. Akses menyang Green Bay ora mung diakses liwat akses tanah. Akses saka segara bisa dilewati dening garis Pantai Rajagwesi kanthi nyewa kapal.

2. Teks Deskripsi Bahasa Jawa tentang Makanan Tradisional

Getuk (gethuk) yaiku tedhan arupa jajanan peken ingkang kedamel saking tela engkang dipun dang lajeng ditumbuk sareng gendhis abrit utawi gendhis krambil lajeng diiris-iris uga biyasanipun dihidangke kaliyan parutan krambil.

Getuk niki benten kaliyan getuk lindri, getuk pisang kersa getuk goreng ingkang ngrupikaken inovasi saking getuk. Biyasanipun getuk ingkang dipun sade ing peken-peken tradisional Jawi dibungkus kaliyan godhong pisang. Getuk niki nggadhahi werni kecoklatan ingkang asalipun saking gendhis abrit. Getuk biyasa niki langkung mirah saking jenis getuk sanese kados getuk lindri uga getuk pisang kersa getuk goreng.

3. Teks Deskripsi Bahasa Jawa tentang Pakaian Adat

Udheng basa ngokonipun iket utawi dipunarani blangkon (menawi sampun dados kantun ngagem) dene basa kramanipun dhestar. Udheng asalipun saking tembung mudheng ingkang suraosipun “tiyang badhe nggadhahi penggalih ingkang kukuh menawi sampun mudheng kaliyan tujuwan gesangipun.” Udheng punika arupi panganggen ingkang dipunagem kangge nutupi mustaka. Udheng limrahipun kadamel saking kain batik awujud pesagi ingkang lajeng.

Kalempit katata kawangun kanthi njlimet supados rerengganipun kiwa tengensami, lajeng dipunjait miturut ukuranipun mustaka ingkang ngersakaken. Ngangge udheng ugi wonten paugeranipun, utaminipun menawi sowan dhateng kraton mboten kenging sasekecanipun piyambak, ananging wonten sajawinipun kraton panganggenipunudheng mardhika(bebas) padhatan ingkang dipunagem udheng jebehan, inggih wonten pahargyan menapa kemawon kalebet wonten ing kasripahan.

4. Teks Deskripsi Bahasa Jawa tentang Budaya

Warga ing Kaliwungu, Kendal isih ngakoni tradisi Islam Jawa kang diarani Syawalan. Tradisi syawalan yaiku mengeti sedane (haul) para ulama Islam kang wis seda nalika zaman semana. Tradisi iku dianakne saben bubar tanggal 8 Syawal utawa seminggu sakwise riyaya Idul Fitri. Syawalan uga dianakae kanggo mujudake rasa syukur masyarakat kang wis ngrampungake ibadah pasa Romadhon. Rasa syukur mau diwujudake kanthi kagiyatan kang ana gandheng cenenge karo kagiyatan kaagamaan kanggo mengeti para tokoh agama.

Panggonanan kang kanggo Syawalan jembar banget. Panggonan iku diwiwiti saka wetan ing alun-alun Masjid Agung Kaliwungu nganthi kulon ing lapangan Brimob. Saka lor dalan gedhe nganti tekan papan panggonan makam Sunan Katong lan Kyai Guru. Ing kabeh panggonana mau, ana maneka warna hiburan lan wong-wong kang padha dodolan kaya pasar malem. Mula kuwi, wong-wong ora amung ziarah, nanging uga bisa mlaku- mlaku ing sakiwa tengene papan panggoanan Syawalan.

5. Teks Deskripsi Bahasa Jawa tentang Alam

Gunung Bromo yaiku sawijining obyek wisata gunung ing Jawa Timur sing banget nengsemake tumrap para wisatawan dhomestik lan wisatawan saka manca negara. Gunung Bromo dumunung ing wilayah pamarentahan propinsi Jawa Timur kang dumadi saka patang wilayah, yaiku kabupaten Probolinggo, Pasuruan, Lumajang lan Malang. Dhuwure gunung Bromo yaiku 2.392 meter saka lumahe segara. Gunung Bromo minangka obyek wisata kang wis misuwur ing saindenging donya didadekake icon wisata dening pamarentah Propinsi Jawa Timur.

Gunung Bromo tansah dadi papan kang nyenengake, jalaran duwe pemandhangan kang ora tinemu ing panggonan liya. Gunung Bromo kinupengan segara wedhi kang jembare kurang luwih 10 km persegi, misuwur anane sunrise sing saben-saben dienteni dening para wisatawan. Ing pucuke gunung Bromo katon kawah sing ajeg nyemburake geni lan kukus, nduweni dhiameter kurang luwih 800 meter yen diukur saka arah lor nganti sisih kidul, lan kurang luwih 600 meter saka arah wetan nganti pinggire kawah sisih kulon. Ana papan sing dianggep mbebayani tumrape pangunjung, yaiku papan radhius 4 kilometer saka kawah.

Obyek wisata Gunung Bromo klebu wewengkon Taman Nasional Bromo Tengger Semeru. Tumuju menyang Gunung Bromo sing paling kepenak kawiwitan saka Penanjakan. Ing Penanjakan para wisatawan bisa ndeleng sunrise utawa prastawa mletheke srengenge sing sesawangane endah lan nengsemake. Sabanjure bisa nerusake laku menyang kawahe gunung, bisa mlaku bisa uga nyewa jaran utawa jeep supaya ora kesel. Nalika ngliwati segara wedhi bisa ndeleng bangunan papan ibadahe suku Tengger sing nggilut agama Hindu. Bangunan kasebut diarani Pura Luhur Poten

6. Teks Deskripsi Bahasa Jawa tentang Tumbuhan

Salak kuwi uwit lan woh saka tanduran sing klebu golongan palma kanthi woh sing bisa dipangan. Uwit lan woh iki uga dikenal minangka sala dan. Jroning diarani salakutawa snake fruit, sauntara jeneng ilmiahe, yaiku Salacca zalacca.

Wohe kang bunder padha karo endhog nangin rada lancip ing sisih dhuwur,kulit coklat tuwa. Woh iki uga disebut snake fruit amarga kulite mempersisik ula. Rasane sepet nanging saiki wis dibudidayakake jenis unggulan.

Saiki nandur salak wis tansaya maju. Olehe nandur ora ndadak ndhedher kenthos. Carane luwih gampang lan cepet yaiku kanthi nyangkok nganggo pring utawa botol plastik lan saben dina kudu sregep nyirami. Menawa wis metu oyode dikethok banjur ditandur. Sadurunge ditandur lemahe didhudhuk dhisik banjur diwenehi rabuk. Dienteni nganti sawetara wektu lagi cangkokan salak mau ditandur. Yen wis metu ketheker digolekake kembang salak lanang sing banjur digepyokake ing ketheker lan iki sing diarani kawin silang tumrap salak. Wiwit kembang, geyol nganti dadi salak mateng umure sesasi.

Itu dia 6 contoh teks deskripsi berbahasa Jawa dengan berbagai tema, mulai dari tempat wisata, makanan tradisional, hingga tumbuhan. Semoga bermanfaat, Dab!

Artikel ini ditulis oleh Jihan Nisrina Khairani Peserta Program Magang Bersertifikat Kampus Merdeka di detikcom.

Simak Video “Menilik Sejarah Wisata Heritage Between Two Gates di Yogyakarta
[Gambas:Video 20detik]
(par/sip)

source